گلههای پهپادی چگونه خواهند بود؟
سالهاست که استراتژیستهای نظامی ظهور چیزهایی را پیشبینی کردهاند که به عنوان گروهی از پهپادها شناخته میشوند؛ گروه بزرگی از ماشینهای پرنده کوچک که نویددهنده عصر جدیدی از جنگهای هوشمند هستند. این هزاران هواپیمای رباتیک به اندازه گنجشک در هنگام پرتاب کاملاً ناشناخته خواهند بود، و میتوانند در یک ابر تاریک ترکیب شده و شبیه گلهای از پرندگان شوند. این پهپادها حرکت پرندگان را در طبیعت تقلید میکنند و توسط نوعی ذهن جمعی هدایت میشوند.
«ساموئل بندت»، کارشناس تسلیحات روسی در مرکز تحلیلهای دریایی، گفت: «پرواز دسته جمعی پهپادها با مکانیزم هوشمند خواهد بود. درست مانند گروهی از حشرات، پرندگان یا ماهیها، هر پهپاد با دیگر پهپادها ارتباط برقرار میکند و اطلاعات خود را درباره محیط اطراف، تهدیدات احتمالی آتی و نحوه عمل بر روی آنها به اشتراک می گذارد».
سلاحهای استفاده شده در جنگ اوکراین، هنوز با این کابوس بالقوه جهانی فاصله دارند. هوش مصنوعی استفاده شده در «پهپادهای دسته جمعی» به پهپادها اجازه میدهد تا به طور مستقل عمل کنند و در عین حال از خرد جمعی بهرهمند شوند.
«دیوید همبلینگ» در کتاب «سربازان دسته جمعی» که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، نوشت که مهندسان نرمافزار قبلاً توانستهاند با برنامهریزی بر اساس ۳ دستور ساده، «گله پهپادی» را در طبیعت شبیهسازی کنند که عبارتند از: ۱- جداسازی، یعنی حفظ حداقل فاصله معین از سایر عناصر. ۲- ردیف سازی: یعنی در همان مسیر بقیه عناصر دیگر بمانید و ۳- ادغام: یعنی تلاش برای حرکت به سمت محل تقریبی عنصر مجاور.
به این ترتیب، گروههای پهپادی در هوا یا ابرها بهعنوان یک واحد عمل میکنند، شاید در ابتدا پراکنده شوند تا از رادارها پنهان بمانند، اما دوباه و در آخرین لحظه روی هدف همگرا میشوند. این «گله پهپادی» قادر خواهد بود بدون دخالت انسان به تهدیدات پاسخ دهد، مانند تغییر مسیر، سرعت یا ارتفاع، و مانور در فضاهای هوایی بسیار محافظت شده، و همچنین میتواند تلفات سنگینی را بدون اتلاف وقت تحمیل کنند، زیرا ماشینها بر خلاف انسانها، ناامید نشده و عقب نشینی نمیکنند.
بندیت میگوید: «این همان جام مقدس است. این همان چیزی است که همه برای آن کار میکنند، و منظور من از همه در اینجا کشورها و ارتشهای پیشرفتهای است که امیدوارند از فناوری گله پهپادی بهره ببرند. بنابراین اگرچه فهرست کوتاه است و شامل چین، روسیه، ترکیه، ایران و احتمالاً هند و کره جنوبی است، اما طولانیتر میشود. چنین برنامههای تحقیقاتیای مخفیانه هستند، اما بسیاری از تحلیلگران نظامی انتظار دارند که چنین گروههایی در آینده نزدیک ظاهر شوند. در سال ۲۰۱۶ در ایالات متحده پرتاب یکگله ۱۰۳ پهپادی که توسط مؤسسه فناوری ماساچوست طراحی شده، موفقیت آمیز بود. طول بالهای این پهپادها، کمتر از ۳۰ سانتیمتر و بودجه این پروژه را وزارت دفاع ایالات متحده تأمین کرده بود. پهپادهای این آزمایش، آنقدر کوچک بودند و به قدری سریع پرواز میکردند که دوربین فیلم برداران شبکه آمریکایی «سی.بی.اس» که سعی در ضبط این آزمایش داشتند، در گرفتن عکسی از گله پهپادی با مشکل مواجه شدند.
گلههای کوچک به جنگهای بزرگ پایان میدهند
با توجه به اینکه قیمت یک گروه متشکل از چند هزار پهپاد موجود در بازار کمتر از یک جنگنده F-۳۵ یا یک موشک بالستیک است، ما سلاحی خواهیم داشت که گروههای مخالف، دولتهای کوچک و متوسط مخالف نظام بین المللی را قادر میسازد تا حملات ویرانگر یا انجام ترور در هر کشوری از جهان را داشته باشند. از زمان جنگ کره که در دهه پنجاه قرن بیستم رخ داد، نیروهای آمریکایی آسمان را در هر کجا که جنگیده اند کنترل کردهاند و هیچ کشور دیگری ابزار لازم برای رقابت با این مزیت را نداشت. با این حال، گله پهپادی ممکن است به این سلطه پایان دهد و در آن زمان ناوهای هواپیمابر، خطوط هوایی غیرنظامی و حتی کاخ سفید و شخص رئیس جمهور ایالات متحده همگی طعمه آسانی خواهند شد.
«کیم استنلی رابینسون»، نویسنده علمی تخیلی، در تصور خود از گله پهپادی، در رمان «رهبری آینده» خود نوشت که «آنها از بمب اتمی قدرتمندتر هستند و نمیتوان آنها را متوقف کرد، کوچک بوده و از پرتابگرهای متحرک پرتاب میشوند. از هر طرف به سمت هدف حرکت میکنند و جز در آخرین ثانیههای حمله بر روی هدف خاص خود، جمع نمی شوند». رابینسون تصور میکند که برای این دستهها، که او آنها را «باندهای شن» نامیده است، هیچ هدفی صعب الوصول نخواهد بود و بنابراین تصور میکند که این دسته از پهپادها ما را به دوران جنگ بین ارتشهای رباتی خواهد برد.
به محض اینکه این فناوری در دسترس قرار گیرد - زیرا در نهایت کسی در جایی آنها را توسعه خواهد داد - بلافاصله از آن استفاده خواهد شد. تسلیحات هوش مصنوعی این قاعده را ثابت کرد . اگر قدرت مخرب بمب اتمی مانع استفاده از آن در یک جنگ همه جانبه شد، گله پهپادی پس از توسعه مورد استفاده قرار خواهد گرفت زیرا این یک سلاح فاجعه بار نیست که نابودی انسان را تهدید کند. توانایی این پهپادهای کوچک و کمهزینه در منفجر شدن در مقایسه با بمبها و موشکهای معمولی ناچیز است، اما دقت بالایی دارند، و یکی از آنها برای کشتن انسان کافی است. با تعیین دقیق اهداف خود، حتی تعداد کمی از آنها میتوانند بخشهای اساسی دفاعی کشتیهای جنگی مدرن را از بین ببرند. و اگرچه آسیبی که به عنوان مثال یک گله پهپادی به یک ناو هواپیمابر وارد میکند، آنقدر قوی نخواهد بود که آن را غرق کند، اما ممکن است آن را از سلاحها و حسگرهای موجود در ناو محروم سازد و آن را به یک هدف بزرگ و واضح برای سایر موشکهای بزرگتر تبدیل میکند.